Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoteknoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Tuba Artan Onat, atık suları bir haftada temizleyebilen faydalı bakteriler geliştirdi.
Üniversitedeki laboratuvarda tekstil firmalarının atıklarından elde edilen faydalı bakteriler, aljinattan (gıda üretiminde kullanılan bir emülgatör) üretilen "boncuk" şeklindeki topçuklara hapsedildikten sonra içine bırakıldığı atık suyun arıtılmasını sağlıyor.
Yaklaşık 20 yıldır atık su arıtımı üzerinde çalıştığını ifade eden ve çalışmasını ticari boyuta taşımaya karar verdiğini belirten Onat, KOSGEB'den aldığı hibe desteğiyle Niğde Teknopark'ta şirket kurduğunu ve akademik olarak yaptığı işi, insanların hizmetine sunmaya hazırlandığını anlattı.
- "Tekstil boyası üzerinde çalışıyoruz"
Onat, projesinin ilk olarak tekstil boyasıyla kirlenmiş suların temizlenmesi için önemli bir basamak olacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Ülkemizde özellikle tekstil sanayisinin yoğun olduğu yerlerde, ciddi kirlilikle mücadele ediliyor. Bu kirlilik sudaki fotosentezi durdurmasının yanı sıra başka pek çok sağlık problemine de neden oluyor. Çalışmamız, bunların hepsinden kurtulmamızı sağlayacak bir mikrobiyal yöntem. Bakterileri, çok miktarda üretip immobilizasyon (hareketsizleştirme) adını verdiğimiz özel bir teknikle boncuk şeklinde kullanıyoruz. Bu teknikte, bakteriler çevreye dağılmadığı için herhangi bir zararı olmuyor ve toplanmaları da kolay. Şu anda tekstil boyası üzerinde çalışıyoruz ama farklı maddelerin temizlenmesi için de kullanılabilecek. Boncuklar, ağır metaller olabilir, organik olabilir, farklı maddeler olabilir bunlar için dizayn edilebilir."
Tekstil firmalarının atıklarından elde ettiği faydalı bakterileri nişastaya benzeyen aljinattan ürettiği "boncuk" şeklindeki topçuklara hapsettiğini ifade eden Onat, "Buradaki boncuklarda tek bir tür bakteri kullanıyoruz ve bu türün genetik analizlerini yapıyoruz. Her bir boncuk için farklı bir tür kullanılabilir ve her birinin genetik analizlerini yapmak zorundayız." diye konuştu.
Onat, ürettiklerinin sağlıklı yaşam bakterileri olduğunu, çevreye ve sağlığa zararı bulunmadığını, atık suları da bir haftada temizlediğini dile getirdi.
- Atık suları temizleme oranı yüzde 95-98
Türkiye'de böyle bir üretiminin olmadığına işaret eden Onat, 2 yıl içinde geniş ölçekli üretime geçmeyi planladıklarını aktardı.
Onat, marka tescil ve patent başvurusunu gerçekleştirdiklerini, birkaç ay içinde sonuçlanmasını beklediklerini belirterek,"Atık suları temizleme oranı, tutuldukları yerde yüzde 95-98. Organik atıkları temizlemek için topçukları yeniden dizayn edebiliriz. İşleri bittikten ve temizliği sağladıktan sonra topçuklar, içindeki mikroorganizmalar ölmediği için yeni atık su verdiğimizde çalışmaya devam ediyor."
Onat, tamamen kullanılamaz hale geldiklerinde topçukların süzgeç yardımıyla toplanarak imha edilebileceğini aktardı.
