Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Filistin meselesi Filistin devleti kurulmasıyla çözülecek olan bir mesele. İsrail'in barışı sadece Arap ülkeleriyle değil, esas itibariyle Filistinlilerle olmalı. Filistinlilerle bir barış yapılmadan bölgeye kalıcı bir barış gelmesi mümkün değildir” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kahire'de Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry ile gerçekleştirdiği görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Dışişleri Bakanı olarak Mısır’a ilk ziyaretini gerçekleştirdiğini belirten Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, "Daha önce defalarca Mısır’a, Kahire’ye gelip mesai arkadaşlarımızda yakından çalışma imkanımız oldu. Çok önemli konularda toplantılarımız görüşmelerimiz oldu. Ortak geçmişimiz ve köklü bağlarımız bulunan Mısır, Afrika ve Akdeniz’de stratejik ağırlığı olan bölgenin istikrarı ve güvenliği açısından ise her zaman kilit role sahip bir aktördür. Medeniyetler beşiği, üç kıtanın buluştuğu Akdeniz’in dünya siyasetinde yeniden merkeze oturmaya başladığı günlerden geçiyoruz. Akdeniz’in iki önemli ülkesi olan Türkiye ve Mısır arasındaki güçlü işbirliği, geniş Akdeniz havzasında istikrar barış ve refah için çok kıymetlidir” dedi.
“Filistin sorunu Türkiye ve Mısır'ın ortak duruşa sahip olduğu bir konudur”
Türkiye olarak Mısır’ın gerek tarihsel bağlamda, gerekse de Refah sınır kapısı dolayısıyla Gazze’deki masum insanların ihtiyaçlarının giderilmesindeki rolünü Türkiye olarak her zaman önemsediklerini vurgulayan Fidan, “Bugün de görüşmelerimiz buna imkan tanıdı. Filistin sorunu Türkiye ve Mısır'ın ortak duruşa sahip olduğu bir konudur. 7 Ekim'den bu yana yaşananlar uzun zamandır emsali görülmemiş gelişmelerdir. Masum sivilleri hedef alan saldırıları ve sivil can kayıplarını elbette reddediyoruz, kınıyoruz. Ancak temel mesele Filistin'de adil ve kalıcı bir çözümün sürekli olarak ötelenmesi. Bu arada İsrail'in yasadışı yerleşimler, Kudüs ve Mescidi Aksa'daki provokasyonlar, keyfi tutuklamalar gibi uygulamalarla işgali derinleştirmesidir. Türkiye ve Mısır olarak 67 sınırları dahilinde başkenti Doğu Kudüs olan egemen, bağımsız ve coğrafi bütünlüğü olan bir Filistin devletinin hayat bulmasını, yani iki devletli çözümün tek geçerli çözüm yolu olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.
“Sivil can kayıplarının önüne geçilmelidir”
Türkiye olarak geldiğimiz noktada 4 hususun önem arz ettiğini düşündüklerini ifade eden Fidan, “Her şeyden evvel her ne taraftan olursa olsun sivil can kayıplarının önüne geçilmelidir. Bazı devletlerin İsrail'in Gazze'de ayrım gözetmeksizin yaptığı misillemelerin adeta haklı bir müdahale gibi göstermeye çalıştığını görmekteyiz. Böylesine çarpık ve gayri insani bir yaklaşım, sadece ve sadece daha fazla şiddete, daha fazla masum can kaybına yol açar. İsrail uluslararası hukuka ve insani değerlere bağlı kalmaya davet ettiğimizi bir kez daha vurgulamak istiyorum” dedi.
“Barış olmadan gerçek manada güvenlik tesis edilemez”
Filistinlilerin Gazze'de yerlerinden edilerek Mısır'a sürülme politikasını tasvip etmediklerini belirten Fidan, “Buna sonuna kadar karşı çıkıyoruz. Bu konuda Mısır'ın yanındayız. İkincisi, çatışmanın coğrafi olarak yayılmasının engellenmesidir. Türkiye olarak bu konuda benzer düşüncelere sahip olduğumuz ülkelerle yakın istişare halindeyiz. Üçüncü olarak, iki devletli çözüm temelinde barış sürecinin yeniden başlatılmasıdır. Orta Doğu'da barış sadece bölgesel alternatiflerle değil, Filistinlilerle tesis edilebilir. Zira barış olmadan gerçek manada güvenlik tesis edilemez. Dördüncü olarak, bölgedeki Müslüman ülkeler olarak Filistinlilerin bekasını gözetecek, adil ve kalıcı bir barışın garantörü olacak bir mekanizmanın kurulmasıdır” dedi.
Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry ile Gazze'ye acil insani yardım iletme yöntemlerini de masaya yatırdıklarını vurgulayan Fidan, "Nitekim acil yardım malzemelerini taşıyan uçaklarımız bugün El-Ariş’e vardılar. Kendilerine gösterdikleri destekleri için teşekkür ediyorum. İlaveten olası vatandaş ve yaralı tahliyeleri ve bölgede hizmet verecek bir hastane kurulması gibi konuları da değerlendirmekteyiz. İkili gündemimize bakacak olursak bildiğiniz üzere karşılıklı olarak büyükelçilerin atanmasıyla diplomatik ilişkilerimiz olması gereken seviyeye çıkardık. Ufkumuzu geleceğe çevirip işbirliğine odaklandığımız yepyeni bir döneme girdik. Sayın Bakanla çalışmalarımızı çok çeşitli konularda devam ettirmekteyiz. Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin toplantılarının canlandırılması gündemimizde yer almakta. Ticaret, ekonomi, enerji, havacılık, turizm, kültür, eğitim, iletişim ve savunma sanayi gibi alanlarda işbirliğimizi güçlendirmeye devam edeceğiz. Ticaret ve ekonomi ilişkilerimizin en güçlü olduğu başlıklardır” dedi.
“Mısır'dan Türkiye'ye gelen turist sayısı rekor kırarak 277 bin kişiye ulaşmıştır”
Türkiye ve Mısır arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 10 milyar dolara ulaşarak tarihi bir rekor kırdığını vurgulayan Fidan, "Artık hedef 5 yıl içinde 15 milyar dolara ulaşmak. Hem Mısır hem de Türkiye ekonomisine büyük katkı sağlayan şirketlerimizin yatırımları 2,5 milyar dolar civarında. Bu rakam da 5 yıl içerisinde 5 milyar dolara ulaşabilir. Yatırımcıları teşvik edebilecek yeni düzenlemeler için ticaret bakanlarımız istişareleri yürütmekteler. Enerji de önemli bir işbirliği alanımız. Mısır'dan en fazla enerji ithal eden ülke olarak işbirliğimizi çeşitlendirmek istiyoruz. Halklarımız arasındaki beşeri temasların yoğunlaşması memnuniyet vericidir. Geçtiğimiz yıl Mısır'dan Türkiye'ye gelen turist sayısı rekor kırarak 277 bin kişiye ulaşmıştır. Mısır'ın Türk vatandaşlarına kapıda vize uygulamasına geçmesiyle Türk turist sayısında ciddi bir artış yaşandığını görmekteyiz. Ortak tarihimiz ve köklü insani bağlarımız temelinde eğitim ve kültür alanlarında da somut projelere imza atacağımıza eminim” diye konuştu.
Kahire'deki ilk Osmanlı Camii olan Hadım Süleyman Paşa Camii'nin restorasyonu için Mısır makamlarına teşekkür eden Fidan, “Bugün ikili ilişkilerimizin yanı sıra tabiatıyla uluslararası gelişmeler hakkında da görüş alışverişinde bulunduk. Az önce bahsettiğim İsrail-Filistin gerginliğine ilaveten Sudan, Suriye, Libya ve çeşitli bölge ülkeleri hakkında da görüş alışverişinde bulunduk. Önümüzdeki dönemde Sayın Bakanla daha fazla bir araya geleceğiz” dedi.
“İlk uçağı dün gönderdik”
Daha sonra basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Fidan, Türkiye’nin Gazze’deki insani kriz için gönderdiği yardımlara değinerek, “Krizin ilk anından itibaren Mısır makamlarıyla koordine içerisinde insani yardımlarımızı nasıl işletiriz diye sürekli bir çalışma içinde olduk. Özellikle başta AFAD, Kızılay, TİKA olmak üzere sivil toplum örgütlerimiz de seferber oldular. Biliyorsunuz gerek kamu kurumlarımız gerek sivil toplum örgütlerimiz, küresel krizlerde sürekli rol oynamak konusunda sürekli bir tecrübe içerisindeler. Bugün de bu tecrübeyi yansıtmak konusunda herhangi bir tereddüt olmadı. Krizin ilk anından itibaren bölgeye yönelik yardımlarımızı nasıl yaparız diye arayış içerisinde olduk. Cumhurbaşkanımızın talimatıyla ilk uçağı dün gönderdik. Daha sonra ikinci, üçüncü uçak geldi. Uçaklar gelmeye devam edecek. Burada huzurunuzda Mısır makamlarına teşekkür etmek istiyorum. Özellikle El-Ariş'te bunun için kurdukları koordinasyon merkezi büyük hizmet görmekte. Başka ülkelerle de yardım konusunu görüşmekteyiz. Ülkeler ayrı ayrı yardım yapmak yerine beraber bir koordinasyon içerisinde daha sistemli bir şekilde bu konuyu nasıl götürebilirler onun arayışı içerisinde olduk. Alanda BM de var. Mısırlı yetkililerin koordinasyonunda bu konuyu en etkin bir şekilde yapmaya çalışıyoruz. Yardımları gönderen ülkelerden Mısır’a getirmek bir konu, bunu daha sonra sınır kapısından içeri getirerek ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak başka konu. Bu konuda da Mısır makamları, İsrail’le koordinasyon içinde. Sınır kapısının hangi şartlar ve ne zaman, nasıl açılacağına ilişkin cidid müzakerelerin olması lazım. Sınırın diğer tarafından savaş şartları var. Refah kapısı, çatışmanın akabinde İsrail tarafından bombalanmıştı, bir müddet kapalı kaldı. Biz biliyoruz ki hem birinci ikinci Gazze yapmalarında da Mısır gerçekten tarihi rol oynadı. İnsani yardımların içeriye ulaştırılmasında bizim de getirdiğimiz yardımları inşallah uygun bir şekilde içeriye ulaştırmayı başaracağız.” ifadelerini kullandı.
“Yaklaşık 300 civarında çifte uyruklu Türk vatandaşımız bulunmakta”
Tahliyeler konusunda Mısır ve İsrail makamlarıyla yakın işbirliği içerisinde olduklarını belirten Fidan, “İçerde yaklaşık 300 civarında çifte uyruklu Türk vatandaşımız bulunmakta. Bunlardan 30'unun tahliyesini başardık. Ama sınır kapısı kapalı olduğu için çalışmalarımız halihazırda devam etmekte. Bunların listesi gerek İsrail tarafında gerek Mısır tarafında ilgili makamlara verildi. Çalışmalarımız bu noktada devam ediyor” dedi.
“Filistin meselesi Filistin Devleti'nin kurulmasıyla çözülecek olan bir mesele”
Türkiye ve Mısır’ın Doğu Akdeniz'in iki yakasında bulunan çok önemli iki stratejik ülke olduğunu belirten Fidan “Bunların bir araya gelmesiyle bölgede devam eden mevcut sorunlara yönelik çok verimli çalışmalar yapılacağından emin olabilirsiniz. Şu anda da özellikle Gazze meselesinde, Filistin meselesinde de değerli mevkidaşımla ve diğer kurumlarla aynı çalışmaları yapmaktayız. Biz Filistin meselesinde aynı yerde durmaktayız. Kendileri de az önce söylediler. Filistin meselesi Filistin devleti kurulmasıyla çözülecek olan bir mesele. İsrail'in barışı sadece Arap ülkeleriyle değil, esas itibariyle Filistinlilerle olmalı. Biz Mısır'la bu konuda aynı düşünüyoruz. Filistinlilerle bir barış yapılmadan bölgeye kalıcı bir barış gelmesi mümkün değildir. Bugünden itibaren Mısır'la ve diğer ortaklarımızla hep beraber gerek şu an, gerek silahlar sustuktan sonra ne yapılabilir ve ne yapılmalı bu konular üzerinde görüş alışverişinde bulunmaya başladık. Gerçekten bu konuda her iki tarafın da kıymetli görüşleri var. Bunların kendi arasında aramızda değerlendirmesini yapıyoruz ve önümüzdeki günlerde bu görüşlerin belli platformlarda eyleme geçmeye başlayacağını görebilirsiniz” diye konuştu.
