Nevşehir'den ortaokul öğrencileri, depreme karşı koruyucu bir önlem olarak çift yönlü sismik izolatör geliştirdi. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından düzenlenen 18. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Kayseri Bölge Yarışması’na katılan Beren ve Duru isimli 5. sınıf öğrencileri, depreme karşı direnci artıran bu yenilikçi sistemi tanıttı. Proje, 8 şiddetindeki depreme dayanabilen binaların prototipini içeriyor.
Kayseri’de gerçekleştirilen yarışmada, 7 ilden toplam 101 proje sergilendi. Nevşehir Halil İncekara Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri olan Beren ve Duru, geliştirdikleri çift yönlü sismik izolatörü sergilerken, bu projenin geleceğin mühendislerine ilham olmasını umduklarını belirttiler.
Proje hakkında konuşan Beren Çakacı, "Çift yönlü sismik izolatör, hem yatay hem de dikey hareketlerde deprem enerjisini absorbe ederek binaların dayanıklılığını artırır. Geleneksel binalarda sadece yatay hareketlere karşı koruma sağlayan sistemler yaygınken, biz hem bilyeler hem de yaylar kullanarak çift yönlü bir sismik izolatör tasarladık. Bu, deprem esnasında binanın dayanıklılığını artırarak, olası yıkımları önlemeyi amaçlar," dedi.
Duru Karakaya ise, "Geçtiğimiz yıl yaşanan Kahramanmaraş depremi, hem yatay hem de dikey hareketlerle gerçekleşti ve büyük yıkımlara neden oldu. Geliştirdiğimiz çift yönlü sismik izolatör, böyle bir depremde bile binaların ayakta kalmasını sağlayabilir. Bu prototipin Kahramanmaraş depreminde bile dayanıklı olabileceğini düşünüyoruz," diye ekledi.
Prototip bina, beş kolon üzerine yerleştirilmiş bir yapıya sahip ve bu kolonların tepesinde sismik izolatörler bulunuyor. Ayrıca, binaya yapay bir deprem oluşturmak için "salınım tabakalı titreşim aracı" kullanılıyor. Bu araç ile depremin büyüklüğü ölçülebiliyor. Öğrenciler, bu sistemin depremden kaynaklanan rezonansı da engelleyerek bina güvenliğini artırdığını belirtti.
Bu yenilikçi proje, genç öğrencilerin depreme karşı çözüm geliştirme konusundaki beceri ve yaratıcılıklarını gözler önüne seriyor. Beren ve Duru, bu projeyi daha da geliştirerek gelecekte daha dayanıklı binaların inşasına katkı sağlamayı amaçlıyor.
