Resmi tarife olmaksızın ekmeği 5 liradan satan fırıncılar, şimdi de ekmek üretimi için gerekli olan malzemenin fiyatlarındaki artışa dayanamadıkları gerekçesiyle ekmeği 7,5 TL'den satmaya hazırlanıyor. Ekmek Üreticileri Sendikası Başkanı Cihan Kolivar, “İster hükümet ister Cumhurbaşkanı engel olmaya kalksın, buna kimse engel olamaz” çıkışında bulundu.
Şu anda bir ekmeğin maliyetinin 7 lira 30 kuruş olduğunu söyleyen Ekmek Üreticileri Sendikası Başkanı Cihan Kolivar, SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada, aralık ayı gelmeden ekmeğin 7,5 liraya satılacağını belirtti.
Bu, İstanbul’da satılan ekmeğin en az yüzde 50 zamlanması demek.
“Biz yaşayamıyoruz. İster hükümet, ister Cumhurbaşkanı engel olmaya kalksın buna kimse engel olamaz” diyen Kolivar, şunları söyledi:
‘DOĞALGAZ VE ELEKTRİK HER AY 40-50 BİN TL GELİYOR’
* Bize elektriği ve doğalgazı sanayi tipi kullanıyorsunuz deniyor. Doğalgaz ve elektrikte sürekli zam yapılıyor. Şöyle söyleyeyim, her ay 40 bin liranın altında doğalgaz, 40-50 binin altında elektrik faturası ödemiyoruz. Güya bunlara engel olacaklardı. Özellikle birinci talebimiz doğalgaz ve elektriğin ev tipine göre fiyatlandırılması.
KİRALAR 5 KATINA ÇIKTI’
* Mayacılarla Sanayi Bakanlığı toplantı yapmış, girdilerindeki malın KDV'sini düşürmüşler. Ama 240 liraya aldığımız maya 350 lira oldu. Fırıncıyı çok az şey ayakta tutuyor. Örneğin dükkan kiraları 9-10 bin liradan 50-60 liraya çıkmış durumda. Dükkanların kiralarını bir düşünün. Zam yapmayı hiç istemiyoruz, çare arıyoruz.
En büyük sorunlardan birinin de kapasite sorunu olduğunu belirten Kolivar, “10 bin ekmek yapabilecek fırın, aynı işçi, aynı sigorta, aynı kapasiteyle 3 bin ekmek üretebiliyor. Ekmek 5 lira ama İstanbul'da 500 tane üretim izni olmayan fırın var. Ruhsatsızlarla birlikte 1500'e çıkıyor bu rakam. 4 bin fırın var İstanbul'da. Denetim yapılmamasından dolayı haksız rekabet de oluyor” ifadelerini kullandı.
‘BİR EKMEĞİN MALİYETİ 7 LİRA 30 KURUŞ’
Ekmeğin maliyeti şu anda 7 lira 30 kuruş. Kolivar, “Bu rakam hiç ekstra koymadan, kâr koymadan ortaya çıkan maliyet rakamı” diyor.
Halk Ekmek'in üretimi artırmasından dolayı birçok kişinin ve toplu alan yerlerin Halk Ekmek'i tercih ettiğini söyleyen Kolivar, “2 ay önce valilik bizi çağırdı, ilçelerde fırıncıların kurduğu dernekler var onlarla da konuştu. Zam yapamazsınız dendi. Oda şikâyet etmişti ama yapacak hiçbir şeyimiz yok. Biz bunu yapmak zorundayız” diye konuştu.
VATANDAŞ EKMEK BİLE ALAMAYACAK DURUMA GELDİ
Bu kararı ve ekmekteki olası artışı ekmek alan vatandaşlara ve fırıncılara sorduk.
Vatandaşlar, artık ekmek bile alamayacak duruma geldiklerini, böyle bir dönem görmediklerini belirtirken fırıncılar, mevcut maliyetler nedeniyle 7,5 liradan bile fazla olabileceğini söyledi.
FIRINCI: 7,5 LİRADAN FAZLA BİLE OLABİLİR
Fırıncı Erkan Karataş: “7,5 liradan fazla bile olabilir. Maliyetler herkese göre değişir ama bu şartlarda 7,5 lira bile zor yani. Son bir senede ekmek fiyatı iki katına çıktı. Ama maliyetlerimiz üç kat arttı. Un 180 liraydı şimdi 540 lira. Maya 80 liraydı şu anda 380 lira. Daha bugün zam oldu. Bunlar denetlenmiyor ama biz denetleniyoruz. Elektriğim 12 bin liraydı 40 bin lira gelmiş, doğalgaz 40 bin lira gelmiş. O da fırını düzelttik, ekonomik duruma getirdiğimiz halde.
2000'de de 93'te de böyle durum yaşandı ama bunun gibi değildi hiçbiri. Geçen seneden beri ekmeğe dört kere zam geldi. Bana ceza yazdılar, 150 bin lira. Benim etim ne budum ne? Haksız kazanç sağlamıyorum, kazandığım para sonuna kadar helal ama yapacak bir şey yok.”
‘BÖYLE BİR DÖNEM OLMADI TÜRKİYE’DE’
Osman Demir: “İnşallah 10 lira olur da milletin sesi çıkar biraz. Aldığım şeylere verdiğim ücretler yüzde 50'nin üzerinde arttı. Böyle bir dönem hiç görmedim. Böyle bir dönem olmadı Türkiye'de. Halk Ekmek'te 100 metre kuyruk var zaten biz karı kocayız sadece, bir ekmek yetiyor bize.”
‘BAŞKA KONUMUZ KALMADI’
Suphiye Güçlü: “Bütün un fiyatlarına zam geldi ne yapabiliriz diyor fırıncılar. Ben de şimdi kara buğday ekmek aldım. Benim aldığım lüks oluyor tabi. Öbür ekmek 5 liraydı. Her yere girdikçe şok oluyoruz. Sadece fırınlar değil ama fırından aslında tüm piyasayı da öğrenmiş oluyoruz. Evet 7,5 olacak bence bugün, yarın olacak. Ben şok oldum. Aldım, param da elimde ekmeğim de. 19 lira.
Kriz için çok üzülüyorum. Başka konumuz kalmadı. Marketlerde diğer arkadaşlarla konuşuyoruz, kasada konuştuklarımızla. Hepimiz çok üzgünüz aslında gülücüklerimiz dondu. Üzgünüm yani. Hepimiz üzgünüz. Keyfimiz kaçık.”
‘İHTİLAL GÖRDÜM, BÖYLE BİR ŞEY GÖRMEDİM’
Bilge Ertan Çapan: “Ne düşünebilirim, çok kötü. Hiç iyi düşünemem. Ben böyle bir dönem yaşamadım. Şöyle ki, çocuktum 40'lı yıllarda vesikayla alınırdı. O zamandan bu zamana kaç ihtilal gördüm ama böyle bir şey yaşamadım. Daha da artması beklensin. Bu durumun düzelmesi çok zor.”
Demet Narttürk: “Artık ekmek bile yiyemeyecek insanlar. Her şey yüzde 100, yüzde 200 artıyor. Düşünün ekmeğe bile yüzde 100 zam geliyor. Fırıncılar da bir taraftan haklı her şeye zam geliyor. Ekmek alamayacağız evimize başka düşünecek bir şey yok. Aç kalacağız.”
