Yetkililer, tıkalı bacalarda duman çıkışının sağlanamaması nedeniyle karbon monoksit zehirlenmelerinin yaşandığını belirterek baca temizliği ile bu olumsuz vakaların önüne geçilebileceğini vurguladı. Kış mevsimi başlamadan bacaların temizliğinin yapılmasının can ve mal emniyeti bakımından önem taşıdığını dile getiren yetkililer, temizlenmeyen soba bacalarının zaman içinde tıkanmalara sebep olduğunu, tahliye edilemeyen karbon monoksit gazlarının ölümlere, kurum tutuşmasının ise yangınlara neden olduğunu aktardı. Konu ile ilgili Nevşehir İtfaiye Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada; “Bacalar temizlenmediği, soba, kombi ve şofbenler gibi ısıtma araçları doğru bir şekilde, doğru yere kurulmadığında kömür, doğalgaz, odun, LPG, karosen ve gaz yağı gibi yakıtlar eksik ve randımansız yanmaktadırlar. Eksik yanma sonucu oluşan kirli gazlar ve partiküller, bacaların tıkanmasına sebep olmaktadır. Bu sebepten dolayı, her yıl pek çok insan evlerinde zehirlenmekte ve ölmektedirler.” denildi.
Her yıl çok sayıda kişinin soba, şofben ve bacalardan kömür ve doğal gaz kaynaklı karbonmonoksit zehirlenmesine maruz kaldığını kaydeden yetkililer, soba-baca ve şofben-baca bağlantısının yanlış yapılması, sobaların yanlış yakılması, baca temizliğinin yaptırılmaması, bacalar ile soba ve şofben cihazlarının standartlara uygun olmaması veya yanlış montajından dolayı özellikle alçak basınçlı-lodoslu havaların sık yaşandığı sonbahar ve kış aylarında karbonmonoksit zehirlenmelerinin arttığına vurgu yaptı. Açıklamada; kokusuz, renksiz bir gaz olan karbonmonoksitten kaynaklı zehirlenmelerin özellikle uykuda iken farkına varılmaması ve çoğunlukla ölüm ile sonuçlanmasının, bu zehirlenmeye karşı alınması gereken önlemlerde toplumun bilinçli olmasını ve bazı hususlara dikkat etmeyi gerektirdiği aktarıldı. Baca bakımı ve temizliği, karbonmonoksit zehirlenmelerinden korunma tedbirleri arasında ilk sırada yer aldığını kaydeden İtfaiye Müdürlüğü yetkileri; soba kullanımında alınması gereken tedbirleri ise şu şekilde sıraladı; -Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenme ve yangınlara neden olduğunda, sonbahar ve kış aylarına girerken baca temizliği yaptırılmalı; kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde 2 ayda bir, sıvı ve gaz gibi diğer yakıtlar kullanıldığı takdirde 3 ayda bir temizlettirilmelidir.
Bacalarda mutlaka baca başlığı kullanılmalıdır. Aksi durumda rüzgârlı havalarda zararlı ve zehirli gazlar geri tepilerek zehirlenmelere yol açar. -Bacalar çatıdan en az 1 metre yüksek yapılmalıdır.
Özellikle başlıksız bacalar binalar arasında kalmamalıdır. - Sobalarda kaliteli yakıtlar kullanılmalıdır. Sobanın alt kısmında ve yakın çevresinde yanıcı malzeme bulundurulmamalıdır. - Soba alırken mutlaka TSE'ye uygunluk belgeleri aranmalıdır.
Banyo ya da yatak odalarına soba monte edilmemelidir. Sobalar tavandan, duvarlardan ve diğer eşyalardan emniyetli bir uzaklıkta olmalıdır. Soba üzerine ve yakınına çamaşır asılmamalıdır.
Sönen sobalara yanıcı ve parlayıcı sıvı dökülmemelidir. Soba aşırı doldurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar. -Soba odanın içinde en uygun yere yerleştirilmeli, sobaya yanıcı olmayan bir maddeden altlık kullanılmalıdır. Mümkün olduğunca az dirsek kullanılmalı, boru, bacayı daraltmamalıdır. Soba, dirsek ve eklem yerleri duman sızdırmamalı, eklem yerleri birbirine uygun bir şekilde geçirilmelidir. -Bacalar yeterli oranda yalıtımlı olmalıdır. Yalıtılmamış bacalar hızlı şekilde soğur.
Soğuyan bacaların çekişi düşer. -Sobaların kullanıldığı yerlere yeterli hava girişi sağlanmalı, yakıtlar yanarken ortamın oksijenini de tükettiğinden, sık sık havalandırılmalıdır. Uykudan önce sobalar söndürülmelidir.
Baca temizliği yapılsa dahi lodoslu havalarda soba yakılmamalı, yanan soba söndürülmelidir. -Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılır. Baca çekişinin azalmaması bakımından, bacaların mümkün ise, komşu yüksek binalardan en az 6 metre uzaklıkta yapılması ve ait olduğu bina mahyasının en az 0.8 metre üzerine kadar çıkarılması gerekir.
Kazana ait baca duvarları 500 °C sıcaklığa dayanıklı olan malzemeden yapılır ve yapılmasında delikli tuğla ve briket kullanılamaz. -Sıcak baca gazlarının yaladığı baca iç yüzeylerinin sıvanmaması hâlinde, projelendirmede en uygun derzlendirme biçiminin seçimi gibi tedbirler alınır. Baca duvarlarının dış yüzeyleri uygun şekilde sıvanır. Sıvı ve katı yakıtlı kazanların bacalarının altında bir kurum temizleme menfezi bulunması ve yılda en az iki defa yetkili kişilere temizlettirilmesi gerekir. Yetkililer son olarak, vatandaşların Nevşehir Belediyesi İtfaiye Müdürlüğünün 0384 213 23 70 no lu telefonunu aramak suretiyle, baca temizliği yaptırabileceklerini belirttiler.
